Obecność i zaangażowanie rodzica jest warunkiem zdrowego rozwoju dziecka. Dowody na temat znaczenia i roli bliskich relacji są potwierdzone w licznych badaniach naukowych. Dziecko potrzebuje rodzica – jeśli nie otrzymuje dostatecznej opieki lub uwagi, to szybko można dostrzec negatywne skutki zarówno w jego sferze fizycznej, jak i emocjonalnej. Istnieje wiele sposobów, dzięki którym można budować dobre relacje z pociechą.
Małe dziecko – dlaczego potrzebuje opieki i troski?
Rozwój człowieka w pierwszych latach życia jest bardzo dynamiczny – maluch doświadcza wciąż nowych bodźców i silnej stymulacji. Zdarza się, że każdego dnia spotyka się z wyzwaniami, którym musi stawić czoła. Bez obecności rodzica, który dogląda jego kroków, pcha pierwszy rowerek oraz wskazuje, jak dokładnie używać pierwszej szczoteczki, jest to niemożliwe. Dzięki badaniom z neuroobrazowania mózgu naukowcy udowodnili, że brak pomocy i wsparcia opiekuna w dzieciństwie odbija się na dalszym funkcjonowaniu w przyszłości. Jeśli emocje pociechy nie zostały objęte odpowiednią opieką, to mózg dziecka pozbawiony jest ścieżek neuronalnych, które gwarantują skuteczne radzenie sobie w obliczu stresujących sytuacji. Co zrobić, znając tak poważne skutki? Przede wszystkim dla stworzenia silnej relacji rodzic powinien spędzać z maluchem czas, być dostępnym oraz uważnym na wszystkie emocje dziecka.
Zasady budowania relacji z dziećmi w różnym wieku – co jest ważne?
Aby stworzyć dobre relacje, należy uwzględniać wiek dziecka oraz jego szczególne potrzeby w danym okresie. Co jest szczególnie istotne na poszczególnych etapach rozwoju?
- Niemowlę – potrzebuje przede wszystkim dotyku. Bliskość, ciepło i zwykła obecność rodzica wpływają na to, jak maluch funkcjonuje w ciągu dnia. Brak opiekuna może odbijać się na jakości snu oraz powodować brak apetytu. Poczucie bliskości w chwilach wzmożonych obowiązków rodzica mogą zapewnić dziecku miłe w dotyku i miękkie przytulanki. Maskotki potrafią skutecznie otulić malucha także w trakcie zasypiania.
- Maluchy w wieku 2-3 lata – w tym okresie dziecko traci poczucie bycia „jednym ciałem” z matką. Odrębność od opiekunki jest polem do rozpoznawania swoich własnych potrzeb oraz nauki samodzielności. Na tym etapie maluchy uczą się także korzystać z toalety – jeśli dziecko czuje od rodzica wsparcie oraz nie jest przez niego krytykowane, to chętnie podejmuje się nowych czynności. Jakie formy spędzania czasu może zaproponować opiekun na tym etapie? Pierwsza układanka magnetyczna, czas na jeździku lub czytanie bajek na dobranoc to aktywności, które każdego dnia mogą zacieśniać więzi w relacji rodzic-dziecko.
- Wiek przedszkolny – na tym etapie życia dziecka dochodzi do poznawania rówieśników, którzy pochodzą z zupełnie innych środowisk. Tym, co szczególnie powinno być zaopiekowane przez rodzica, są wartości dziecka. Warto pamiętać, że nauka życiowych wskazówek może być podejmowana codziennie w trakcie wykonywania różnych aktywności. Czy rodzice mają prawić maluchom kazania na temat moralności oraz dobrego i złego? Zdecydowanie nie. Pozwól dziecku popełniać błędy, rozmawiaj z nim i obserwuj powolną przemianę, podczas której przekazywane wartości stają się częścią jego tożsamości.
- Wiek szkolny i nastoletni – w tym czasie istnieje wiele chwil, w których poczucie wartości dziecka może być niskie. Potencjalną przyczyną może być, np. porównywanie się z rówieśnikami oraz oceniający system szkolnictwa. Gdy dziecko czuje 100% akceptację ze strony rodzica, to nie ma potrzeby udowadniania własnej wartości przed innymi.
Poświęcenie czasu dziecku – jakie pomysły warto rozważyć?
Dla budowania każdej relacji istotny jest przede wszystkim czas – w tym kontekście chodzi zarówno o ilość, jaką są w stanie wygospodarować rodzice, jak i jakość i urozmaicenie codziennych aktywności. Warto pamiętać, że maluch nie potrzebuje wyrafinowanych rozrywek każdego dnia. Jakie aktywności są dobre dla zdrowej relacji między rodzicem a dzieckiem? Oto kilka pomysłów, które łatwo jest zrealizować w zwyczajny dzień:
- wspólne mycie zębów, które dodatkowo uczy malucha wytrwałości oraz dobrych nawyków,
- nauka jazdy na rowerze – rodzic może wspierać dziecko w utrzymaniu równowagi na rowerku biegowym lub klasycznym,
- układanie puzzli i układanek przestrzennych – zajęcie dobre na każdy dzień, nawet jeśli za oknem panuje niesprzyjająca aura,
- krótka wycieczka poza miejsce zamieszkania – w przypadku jazdy autem dla bezpieczeństwa dziecka warto wyposażyć się w profesjonalny fotelik samochodowy,
- nauka czytania – to właśnie rodzic ma za zadanie pokazać maluchowi pierwszy, kolorowy elementarz,
- zajęcia sezonowe – jazda na sankach, zbieranie grzybów jesienią, robienie babek w piaskownicy.
Potrzeba relacji u malucha jest naprawdę głęboka – warto być tego świadomym. Na każdym etapie życia dziecka rodzic powinien być obecny i uważny. To właśnie on odgrywa rolę opiekuna, przyjaciela oraz życiowego przewodnika!
