Dysleksja to najczęściej diagnozowane zaburzenie neurorozwojowe, które wiąże się ze znacznymi trudnościami w czytaniu – z tego powodu dzieciom ciężej jest nabywać podstawowe umiejętności szkolne. Uczeń z dysleksją ma poważny problem z poprawnością i płynnością czytania, a także z pełnym rozumieniem przedstawionego tekstu. Warto wiedzieć, że dysleksja jest zaburzeniem, które może utrudniać także funkcjonowanie osób dorosłych – szczególnie jeśli chodzi o spełnianie się na własnej ścieżce zawodowej. Czy dysleksji da się zapobiec? Przekonaj się, jak wspierać malucha, aby ograniczyć ryzyko rozwoju zaburzeń związanych z czytaniem.
Dysleksja – jakie są przyczyny?
Dysleksja rozwojowa to zaburzenie, które w dużej mierze zależy od czynników genetycznych – zgodnie z aktualnymi doniesieniami to właśnie geny wyjaśniają od 40 do 80% przypadków. Inne czynniki ryzyka wystąpienia dysleksji to m.in.:
- przedwczesny poród,
- niska urodzeniowa masa ciała,
- ekspozycja na teratogeny w ciąży (alkohol, infekcje),
- częste choroby uszu po porodzie,
- infekcje ośrodkowego układu nerwowego (OUN),
- anemia.
Jakie symptomy powinny zwrócić uwagę rodziców na zwiększone ryzyko wystąpienia dysleksji? Objawem, którego nie pod żadnym pozorem nie należy lekceważyć, jest m.in. opóźnienie rozwoju mowy.
Objawy dysleksji – co sprawia dziecku największą trudność?
Dysleksja wiąże się przede wszystkim z poważnymi trudnościami w czytaniu. Dzieci, które mają stwierdzone to zaburzenie, czytają dość wolno i często popełniają liczne błędy. Czym jest to spowodowane? Osoba z dysleksją ma kłopot z rozpoznawaniem liter, sylab i całych słów, przez co czytanie ze zrozumieniem jest niezwykle trudne. Inny, najczęstsze objawy dysleksji to m.in.:
- trudności z motoryką małą – dziecko może mieć kłopot z wykonywaniem nieskomplikowanych zadań manualnych,
- mylenie stron – prawej i lewej,
- kłopoty z pisaniem,
- zaburzenia koncentracji i pamięci krótkotrwałej.
Wszystkie wymienione czynności są nieodłącznym elementem edukacji szkolnej – z tego powodu dzieci z dysleksją zazwyczaj mają pewne kłopoty z przyswajaniem nowego materiału lub wykonywaniem zadań na zajęciach. Zarówno do oszacowania skali ryzyka dysleksji, jak i diagnozy zaburzenia stworzono specjalne narzędzia psychologiczne, które pomagają wskazać dzieci, które potrzebują wsparcia i pomocy.
Zapobieganie dysleksji – wskazówki dla rodziców
Na funkcjonowanie neurologiczne dziecka rodzice często nie mają najmniejszego wpływu – podobnie jest w przypadku genów, które determinują rozwój dysleksji. Mimo wszystko istnieje wiele czynników, o które powinni zadbać rodzice, aby uniknąć trudności z czytaniem u swojego dziecka. Najważniejsze jest szybkie wprowadzenie do jego codzienności literatury, która przyczynia się do rozwoju słownictwa i mowy. W tej kwestii doskonałym pomysłem są niewielkie książeczki edukacyjne, które zawierają wierszyki w postaci prostych i wpadających w ucho rymowanek. Jedną z najciekawszych propozycji produktów dla najmłodszych jest zestaw książeczek „Raz, dwa, TRZY – mówimy” od marki Widnokrąg. Tak zaprojektowana leksykalna książeczka doskonałe ćwiczy i rozwija dziecięcą mowę. Dodatkowo uwagę malucha z pewnością przykują fantastyczne ilustracje polskiej autorki.
Zabawki interaktywne – czy wspierają rozwój mowy?
Do nauki mowy przydadzą się także nowoczesne zabawki interaktywne, które wydają rozmaite dźwięki – od odgłosów, przez opowieści, aż po wesołe piosenki. Takie produkty wielotorowo wpływają na rozwój najmłodszych, dlatego że uczą koordynacji ruchowej, stymulują słuch oraz stanowią przyjemną zachętę do mówienia i tworzenia własnych historii. Aby ograniczyć ryzyko rozwoju dysleksji, warto zaproponować dziecku różne edukacyjne gry lub słownik obrazkowy, który atrakcyjnymi ilustracjami przyciągnie uwagę malucha. Warto pamiętać, że nauka nowych słów, mówienia i czytania są dla dzieci prawdziwym wyzwaniem – najmłodsi potrzebują stałej zachęty opiekuna do bycia nieustępliwym. Jeśli pomimo ćwiczeń trudności z czytaniem i pisaniem nie ustępują, to koniecznie należy zasięgnąć porady specjalisty. W przypadku rozpoznania dysleksji konieczne jest wprowadzenie pewnych interwencji i specjalnych ćwiczeń, które mają na celu poprawę umiejętności i pomoc dziecku z trudnościami.
